Jonah Woira, kiongozi wa FARM STEW wa Uganda amegundua kichocheo ambacho  kitasaidia kuzuia hali ya nzige iliyoko sasa ambayo inasababisha ulaji wa mazao ya Afrika Mashariki na kichocheo hicho kimeundwa na viungo vitatu rahisi ambavyo viko tayari katika jiko lako.

Kwa nini FARM STEW ijihusushe na kupambana na nzige?

Kutokana na mapigo ya Kibiblia ya Misri (kutoka 10:4, 12, 13 & 14) hadi kwa uvamizi mkubwa katika nchi ya Madagascar miaka miwili iliyopita, katika historia, bumba la nzige limesababisha uharibifu. Bumba moja tu laweza kufunika asilimia ishirini (20%) ya uso wa dunia na kuathiri maisha ya asilimia kumi (10%) ya idadi ya watu duniani hasa wakulima maskini wanaoishi katika Afrika chini ya jangwa la Sahara kwa kula tani 200 za mimea kwa siku. Ufahamu wa jinsi mabumba yanavyoundwa na vile yanavyoweza kufumuliwa ni jambo lenye umuhimu mkubwa.

Mpango wetu mkuu umeundwa kutokana na mipango miwili
1. Mpango wa kuzuia
2. Mpango wa kudhibiti

‍

‍

Kuangamiza nzige kwa kutumia kitunguu saumu

Uhasilia wa kitunguu saumu wa kuzuia hufanya kuwa chombo kamili kwa ajili ya kukinga mimea na uharibifu wa nzige na aina nyingine za wadudu. Maji ya kitunguu saumu ni rahisi kutengeneza,  ni nafuu na rahisi kusimamia. Inaweza tumika kwenye mboga au kwenye mimea ya maua. Hapo chini kuna vichocheo kadhaa ambavyo tunaweza kuchanganya na kusaidia kuondoa wadudu kutoka kwenye mashamba ya mkulima wetu. Harufu kali ya kitunguu saumu inafukuza kwa haraka lakini pia ina nguvu ya kutosha ya kuwafukuza mende
mbali.

Kichocheo cha maji ya Kitunguu saumu kilichoboreshwa na pilipili kali: (angalia PDF hapo juu)

‍

Mpango wa kudhibiti kemikali, suluhisho letu la mwisho.

Ikiwa tutazingatia kutumia njia hii ya udhibiti wa nzige, tunapaswa kuzingatia yafuatayo:
1. Kemikali inapaswa kuwa na ufanisi
2. Inapaswa kuwa na athari ndogo kwa afya ya binadamu na mazingira

Mambo matano yanahitajika ili kuua nzige kwa ufanisi:
1. Taarifa kuhusu  mahali, hatua ya maisha, ukubwa na wiani wa uvamizi.
2.Uchaguzi wa dawa ya kuua wadudu ipasavyo kuchaguliwa na kutumika kwa usalama;
3. Wafanyakazi waliofunzwa;
4. Mashine; Shirika la kufadhili, kutekeleza na kutathmini mbinu za kudhibiti na kampeni.

Tahadhari ya ufanisi ya dawa ya  wadudu
Ili kuua nzige na dawa, ni lazima  waimeze au wamwagiwe nje ya miili yao.
Hii inawezekana kupitia kwa:
1. Hatua ya tumbo: kuweka dawa juu au katika chakula ama mimea ya asili au chambo maalum kilicho tayarishwa;
2. Hatua ya mawasiliano: kwa kunyunyizia dawa moja kwa moja juu ya nzige katika hali hio mara nyingi ikiwa imeyeyushwa kwenye mafuta ili kwamba ipenye kupitia kwa ngozi chini ya wadudu.
3. Kama ilivyo kwa mapendekezo ya serikali na FAO, tunaweza kuchagua kemikali iitwayo Cyupthrin ambayo
ina organochlorines, organophosphates, carbamates na syntetisk pyreavids. Organochlorines ndani yake hufanya kazi sana   ni pamoja na dieldrin na HCH. Dawa hiyo ya wadudu huaminika sana katika kudhibiti nzige kwa sababu ya ufanisi wake, gharama na vile ifanyavyo kazi.
4. Cyupthrin ni huchukuliwa kuwa na hatari ya chini kwa binadamu na mazingira ndio maana hupewa
kipaumbelekuliko dawa nyingine za wadudu juu ya wadudu.
5. Hata hivyo kwa ajili ya unyunyizaji  bora wa dawa yawadudu, pampu ya kinyunyizi dawa (knapsack sprayer) hutumika na
 inaweza gharimu takriban $40.

Hitimisho
Udhibiti wa nzige si kazi rahisi. Na mashamba yakiwa makubwa zaidi  kazi  nayo huwa ngumu zaidi.
 Kuzuia basi huwa  dawa bora lakini hii inahitaji uangalifu zaidi.

FARM STEW Uganda na Sudan Kusini wanapanga kuwapa viongozi wetu wa jamii vinyunyizi vya mtungi wa mgongoni ($40 kila mmoja) na kitunguu saumu na pilipili ya kiasili kama njia ya kuzuia. Timu yetu pia itaendeleza kudumisha vinyunyizi  katika ofisi ambayo inaweza kutumiwa katika tukio la uvamizi. Pia tunawaomba sote kuomba pamoja nasi kwa ajili ya ulinzi wa bustani na mashamba ya wakulima wa FARM STEW.

Tunatafuta kuchangisha $5000 ili kutekeleza mpango huu mara moja na kukuomba kuchangia leo.

https://www.farmstew.org/donate

‍